Thursday 13 October 2011

Mit khap kar

Mizote hian hun reilote sawi nan "Tuibur hmuamda", "mitkhapkar" tih te kan hmang thin a. Sap ho te chuan hun rei lo tak sawi nan,"Second hmun 1000-a thena hmun khat" an hmang a. Hei phei hi chu a rei lo hle a, hun teh nana hman tham pawh a ni lo. Kawl vawi khat a phet zawr chhung hi a ni mai awm e.
Photo : Google Image

Mihringten sana an siam thiam hmaa an hun tehna chu Sundial te, tui sana te leh tiauvut leh no te an ni a. Hengah hian minute rei lam tehna a awm lo. Sundial chu Leiah hmawlh an vit phun a, Ni awmna a danglam ang zia zelin hmawlh hlim chu an then ta a. Ni chhuah atanga a tlak thlenga a hlim inkar chu hmun engemaw zatah an then a, an chhinchhiah a, hun rei lam an teh ve mai. Hmun 10-a an then chuan ni khat chu darkar 10 angin an hmang ve mai.

Tui sana erawh chu baltinah tui an dah a, an chhin phui a, a mawng sirah dawt te reuhte an dah a, a chhin hmun khatah an verh kua a, tui a far rual theih nan. Baltin mawnga dawtah tui a lo far keuh keuh va, chu chu bur tung sei takin an dawh a, Nilenga a farin a chim chin chu an chhinchhiah a; a san lam chu inchen hmun eng zatah emaw an then a, chu chuan hun an teh thin.


Tiauvut leh No an hman dan chu Saidawium kiar pahnih chu dawt te tak neiin an zawm a, pakhat chhungah tiauvut sin tak an thun khat a, an chhin phui tlat a. Han lehlin khan a chung lama tiauvut chu a lai rek te takah a tla heuh heuh va, a tlak zawhah an letling leh a. Chutiang zelin hemi a tlak zawh chhung rei dan hian hun an teh ve thin. 

Hun teh nana minute rei lam hi kum zabi 18-na bul lam atang chauhva an siam chhuah a ni.

Second khat hmun 1000-a thena hmun khat rei lamah khan lo kir leh ta ila. Hemi chhung hian thil enge thleng hmana i rin le? Pel pangngai chak lam hian 3 cm-a thui a kal hman a. Ri hian 33 cm-a thui a kal a, thlawhna hian metre chanve (Tawng) a kal hman. Leiin ni a helna kawngah 30m a kal hman a, Eng hian 300 km a kal hman thung. He second khat hmun 1000-a thena hmun 1 hi kan vela rannung te deuh ho tan phei chuan pawimawh tham kahwpa hun hman tlak a tling asin. Second khat chhung hian thosi hian a thla vawi 500 atanga 600 a khawng hman a, tichuan second khat hmun 1000-a thena hmun 1 rei lam nena khaikhin erawh chuan mit khap kar hi rei tak a ni thung a. Mit kan khap chhung hi second khat hmun 5-a thena hmun 2 a ni tlawng mai. Chu mi rei lam chu second khat hmun 1000-a thena hmun 400 a ni duai mai. Mit vun chung lam chu hnuai lamah kan han khap thla a, a rei lam chu second khat hmun 1000-a thena hmun 75-95 vel a ni a, kan han maimitchhing zawk a, hemi chhung hi second khat hmun 1000-a thena 130-170 vel a ni leh a, chutah mit chung vun chu a chho leh a, Second khat hmun 1000-a thena 170 vel a ni leh a. Tichuan he kan tehna second khat hmun 1000-a thena hmun 1 nena kan khaikhin phei chuan mit khap chhung hi rei tak a ni thei tlat. Mit kan khap hman awzawng lo mai. Leiah no thlauh palh ta la, he second khat hmun 1000-a thena hmun khat chhung hian a tla thla hman lo.

Photo : Google Image

Thu lakna : Science Thungaihnawm
                   A. Sawihlira










No comments:

Post a Comment