Wednesday 4 September 2019


Chhungkaw hlawhtlinna chu pawl hlawhtlinna a ni
C. Lalmuankima
Slough, United Kingdom

Ziaktu pakhat chuan heti hian a lo ziak tlat mai, ‘‘Chhungkaw hna hi hun awl hnawh khah nana hman tur a ni lo va. Chhungkaw enkawlna baka hun awl chu hna dang thawh nana hman ve chauh zawk tur a ni. I sum deh chhuah khawl khawmtu atan i fate chu ngun taka i kaihhruai a tul a, chuti a nih loh chuan i deh chhuahsa tiraltu mai an ni ang.’’ Tiin a lo sawi a, a tha ka va ti ve aw. Mi tam takin chhungkaw enkawl that hmasak a pawimawh laia sum leh pai kan dah lal tlat zel mai leh chhungkaw enkawl hman lo khawpa sum leh pai kan um ta lutuk te hi chhungkaw tlakranna bul intanna a ni kan ti lo thei lo vang. Sum leh pai hi duh lo chu kan awm hauh lo vang, amaherawhchu chhungkuain a chhiatpui thak khawpa a hnungzui erawh thil tha ber a ni chuang hauh lo a ni.

family is the most important thing in the world
Photo - Google Image
Hun awl hnawh khah nana hman tuma ralsai ngawt hian kan in chhungkhur nun hian hma a sawn dawn lo va, siamthat a ni ngai dawn lo a ni tih hi kan hriat reng a tha. Chhungkaw enkawl hna hi inzirtir mai a tawk loh avangin a taka inkaihhruai chhunzawm a ngai a ni. Chhungkaw enkawlnaah hian inkaihhruaina a tel chuan si loh chuan chhungkuain a nih dan tur angin ke a pen ngai lo va, chhungkaw thangduang tak a ni thei ngai hek lo. Chuvangin chhungkua chu inzirtir maiah a tawk lova a taka inkaihhruai tel a ngai a, a taka inkaihhruai telnaah hian chhungkuain a tum ram a thleng thin a ni. Chhungkua chuan inawp dan fel tak a nei tur a ni a, chu inawp dan fel tak hnuaiah chuan an inzirtirin an inkaihruai thin. Inzirtirna leh inkaihhruaina tha awmlohna hmunah chuan chhungkua chu a tlaran/tlabal thuai thin a ni.

Chhungkuaah chuan dinhmun chi hrang hrang a awm a, pa dinhmun a awm angin nu dinhmun a awm a, fate dinhmun a awm leh a, chutiang zelin mo leh makpate dinhmun a awm leh a. Chutiangin mahni dinhmun theuhva an din a, hma an lak chuan chhungkua chuan a kal kawng a buai ngai lo. Chuti ni lova chhungkuaa mahni dinhmun luah zo lo leh luah nachang hre lova kan awm a nih erawh chuan chhungkaw kal tluang lai pawh a buaiin a tum ramah hruai thlen a ni ngai lo vang. Entirnan; Pain a dinhmun luah zo lova a awmin emaw nuin a dinhmun luah lova pa dinhmun luah a tumin emaw faten an dinhmuna ding lova nu leh pate dinhmun luah an tumin emaw mo leh makpate pawhin an dinhmunah awm lova midang dinhmuna va din phet an tum hian chhungkaw kal tluang lai pawh a kal dan a buai nghal thin a ni.

Mahni in chhung enkawl hman lo khawpa sum pai umna hian chhungkuaah retheihna a thlen bawk thin a ni. Retheihna han tih hian sum leh pai lama retheihna chauh hi retheihna a ni lo va, rilru lama retheihna pawh hi retheihna chi khat a tling. Chhungkaw enkawl hman lo khawpa sum leh pai zawn hian sum leh pai lamah chuan hman sen loh kan nei thei a ni narawh e, mahse chhungkaw inenkawlna tha lo leh inawpna tha lovin a hrinchhuah avanga retheihna hian damchhungin rilru retheihna leh hrehawmna min siamsak thei a ni. Chuvangin chhungkaw kal pela thil tih hian thatna aiin that lohna a thlen zawk thin a, kawng engkimah chhungkua hi an dah pawimawh hmasak a tha hle.

Ziaktu pakhat thuziak kha han ngaihtuah chhunzawm ta zel ila. Kan sum deh chhuah enkawltu atan kan fate chu kan zirtira kan kaihhruai a pawimawh a, chute a nih loh chuan kan dehchhuah sa tiraltu an ni thei thung. Chuvangin chhungkuaah hian thil tih tur ti hmasa lova thil tih loh tur zawk kan tih hmasak hian chhungkuaah kan thil duh loh ber thlengin a lo thleng thei a ni tih hi kan hriat reng a tha hle mai. Fate nun enkawla zirtira kaihruai puitling hmasa lova thil danga khahchhilh kan tum a nih chuan kan tifuh hauh lo vang. ‘Thil dang zawng zawng i pek aiin naupang tan chuan anmahni enkawl nana nangmah i inpekna kha a hl uber a ni.’ tih a ni a, hei hi mi tam takin kan hrethiam tlat thin lo va, Pathian malsawmna fanau rila rahte hi eng eng emaw ni peka an nunkawng hi siamthat theihah kan ngai tlat thin a, kan tidik lo hle. Kan sum leh pai pek ai hian keimahni hi min mamawh zawk a, kan sum leh pai pekte hian tawk fang chu tihlim ve bawk thin mah sela, an damchhung hlimna siamsak theitu chu keimahni ngei inpea an bula kan tel tamna hi a ni thin.

Chhungkaw programme tibahlah thulh khawpa thil tih pawh hi thil tha ber a ni chuang lo. Chhungkua hi kan dah pawimawh hmasa ber thin tur a ni. Chuti ni lova thil dang kan dah pawimawh hmasak phawt chuan chhungkuaah hian kan duh loh leh mamawh lo thil tha lo tak tak a lo thleng thei. Kawng engkima chhungkua kan dah pawimawh hmasak berna zelah hian pawl leh kohhran leh khawtlangah pawh hlawhtlinna a lo awm zel thin.

Dr. Kenneth Chafin thu sawi hmang hian kan thu sawi hi a hmawr i han bawk dawn teh ang. ‘Chhungkua a hlawhchham chuan khawvela pawl eng pawh hi an hlawhchham vek ang. Chuvangin chhungkaw tha din hi khawvela hna pawimawh ber a ni.’ tiin chhungkaw pawimawhna a rawn pho lang chiangh hle a ni. Chhungkuaah bul kan that loh phawt chuan thil danga bul tan that chu har tawh tak a ni thin. Chuvangin kawng engkima bul tan tha tur chuan chhungkuaah hian bul tan tha ila, tichuan chhungkuaah bul kan tan phawt chuan pawl leh kohhran leh khawtlangah a rah chhuah hlawhtlinna duhawm tak kan hmu chho zel mai dawn a ni.

No comments:

Post a Comment