I hlut hun tha bawhpelh ngai suh…!

I hlut hun tha bawhpelh ngai suh…!

C.Lalmuankima

Frederick, USA

“Mihring hi kan hlut hun lai hi sawi dawn ila, miten min mamawh hun lai hi a ni a tih theih ang, miten min mamawh tawh loh chinah chuan kan hlutna pawh hi a lo tlahniam hle a tih theih bawk ang. Chuvangin miten min mamawh hun a rei loh em avang hian kan hlut lai hun rei loteah hian tu emaw ni tan tala tangkai thei turin i nun jbuatsaih ang che…”

Mihring hi kan hlut hun chhung a rei lo hle a. Chutianga hlut hun chhung rei lote kan neihah chuan miten min mamawh hun lai tak hi kan bawhpelh tur a ni lo. A chhan chu miten min mamawh hun chhung hi a rei loh vang a ni. Miten an mamawh tawh loh hunah che chuan engtiang khawpa mi thiam leh zirna sang tak pawh neiin finna leh hriatna lamah pawh van tawng hial khawpin sang mah la, an tan i hlu tawh lo tihna a ni. Miten an mamawh hun che rei lote hi mi dangte tan malsawmna nih tumin bawhpelh loh hram tum thin ang che.

Mihring hi hlu lo riau bika inhriatna kan lo neih chinah erawh chuan kan hringnun pawh hi a chhuk zawngin a kal ta thin a, a tawpah phei chuan mahni nunna hial pawh chhah duhna rilru kan lo pu thin. Eng emaw ni changa hlu lo bik riau nia inhriatna hi sual a ni a. Chutianga mi dangte aia hlu lo bik riauva inhriatna sual chuan a bawh buai chang che i neih ve thin ka ring. Chung chu menah thlak hmak la, tu emaw ni tan chuan ka la hlu ve thei a ni tih hi nangmah leh nangmah kha pau khauh takin infuih thin ang che. Tu emaw ni tan chuan beiseina êng ka la pe thei a ni tih hi infuih nan hmang thin bawk ang che. Mihringte hi hlutna zawn nei theuh kan nih avangin hlu lo bik nia inhriatna a lo thlen chang pawh hian ‘Tu emaw ni tan chuan eng emaw ni tal ka la ti thei a, tu emaw ni tan chuan eng emaw ni tal ka la ni thei a ni…’ tih hi kan hriat reng a tha. 

Pitar/putar te pawh hi anmahni zawna hlutna nei vek an ni. Kum upat avang ngawta hlutna nei lo an ni  bik lo. An hlutna zawn erawh thalaite emaw la vanglai deuhte emaw nen chuan a inang lo mai thei a, an lo hlu nep pawh a ni thei. Mahse an kum upat avanga hlu lo ta riau anga kan chhut dawn a nih erawh chuan kan ti dik bik hauh lo vang. Anmahni zawna hlutna pawimawh tak nei theuh an ni. Siamtu Pathian min siam danah hian mahni hun theuhva hlu-ah min lo siam te pawh a tih theih ang a, chumi hun chhung tawi te hlu tak chu bawhpelh erawh a pawi hle thung ang. 

Mahnia hlu lo emaw kan intih lai hian tu emaw tan hian kan lo hlu ve reng thei a ni tih hi hria ila. ‘Tu emaw tan eng emaw tihsak rawh…’ tih hi hnam pui zawka kan ngaih Sapho hian an lo ching/uar khawp mai. An nunah hian a bet tel bik a ni lawm ni tih tur khawpin tu emaw ni tan tala tangkai ve thei nih hi hnam pui zawkte chuan an uarin an nunchilh tlat a ni. Vawiina tu emaw ni tan eng emaw ni tal i tihsakna khan a nakin hun tur pawh thui tak a hril ve thei bawk a ni tih hi hria ang che. Mihring kan nih angin mahni hma lam hun tur tu man kan sawi thei lo, kan hmaa kan thil tawn tur pawh kan hrechiang hek lo. Chutianga hma lam hun lo thleng tur hre lo kan nih avang chuan vawiina tu emaw ni tana i thiltih khan naktuka i harsat hunah rah tha eng emaw ni a la rawn thlen ve thei che asin!

Heti zawng hian ngaihtuahna i han siam dawn teh ang. Siamtu Pathianin mihringte min siam dan rengah hian pakhat leh pakhat inmamawh tawn turin min siam a, chu kan inmamawh tawnna chuan mihring kan hlutzia a tilang nghal bawk a ni. Mihring hi pakhat leh pakhat inmamawh tawn lo ni ila chuan kan hlutna pawh hi a nep ngawt ang. Kan inen liam mai mai ang a, miten tanpui an ngaiha an nuna harsatna an tawh lai mek pawhin bara khawnsak lovin kan en liam mai mai ang a, pakhat leh pakhat kan inhlut lohzia kan tilang nghal ang. Hetianga pakhat leh pakhat kan inmamawh tawnna lian tak kan nei hian kan hlutna hi a tisang zual te pawh a tih theih ang.

Inmamawh hun laia kan inpuih theihna tluka hlu leh pawimawh hi a awm bawk awm lo ve. Miten an mamawh hun lai chea i lo tanpui theihna kha i hlut hun lai tak a tih theih bawk ang. Miten min mamawh hun chhung hi a rei dawn lo tih hriain mamawhtuten min mamawh hun laia tanpui thei tura lo inpeih sa at khan kan hlutna hi a tisang zual a tih theih a ni. Mite mamawh hun laia i tanpuina khan mite i mamawh ve hunah pawh tu emaw ni hmanga tanpui i la tawk ve ngei ang. Amaherawhchu tanpui let duh vanga mite tanpui lovin a let leh lam tur awm lo mah se la, an mamawh laia i lo tanpuina khan nangmahah hlimna leh lawmna tam tak a siamsak thei che a ni. Chu chu a hlawkna kan dawn tam tak zinga mi a tih theih bawk ang.

Vawiina mi thiam ber bera kan ngaihte leh kan bawr luih luihte pawh hi engtik niah emaw ni chuan an tha a thum hun a lo la thleng ang a, an hlutna a kiam hun a lo la thleng bawk ang. Mi dangte tan an hlut vanglai hun pawh a la chuai ang. Daktawr thiam tak leh tualto pa hlutna kha han en mai chuan a lo inthlauvin a inang lo pawh a ni thei e. A pawimawh ber mai chu kan hlut hun chhung rei loteah hian miten min mamawh huna chhanna pe theitu ni thei turin kan nun kan buatsaih fo a pawimawh a ni. Chutianga mamawhtuten min mamawh huna kan tanpui theih khan keimahnia hlutna awm sa hi a sep kang dawrh dawrh thin a, keimahniah pawh hlimna leh lawmna min thlen thin.

Hei erawh hria ila, mahni hlutna hre lo khawp hian a lo awm mawl ve theih tho mai…tih hi. Chuvangin mahni hlutna hre lo khawpa kan awm hian kan chheh vela awmte tan kan lo hnawksak ve thei a ni. Hlut hun chhung reilote kan neihah hian mi dangte tana (tu emaw ni tal tan) hlu taka nung thei turin i nun kha han buatsaih teh le. Chutianga i tih phawt chuan engtikah mah i inchhir ngai lo vang. Chuvangin i hlut hun tha kha bawhpelh ngai lo turin nangmah leh nangmah kha inzilh leh infuihin inti pau khauh thin ang che. I hlut hun tha ber kha tu emaw ni tal tan a tangkai thei ang berin hman tum thin ang che.