Monday 24 May 2021

Hlawhtlinna Rahbi

C. Lalmuankima
Slough, United Kingdom


Thuhmahruai

Hlawhtlinna rahbi hriat hi hringnuna thil pawimawh tak pakhat a ni a, mi hlawhtling taka min siamtu leh hlawhtlinna tlang lawn chhuak thei tura min siamtu kailawn dawhzawmtu pawimawh tak a ni. Mi hlawhtling tak ni tur hian mi pakhat leh pakhat hlawhtling tura kan hmalak dan hi a in ang vek kher lo thei a, a hnahchawi kan bel duh dan pawh a in ang vekin a rinawm loh. Amaherawhchu chutiang mi hlawhtlingte chuan hlawhtling tura tih dan phung an neih tlanglawn tak erawh a in ang thung. Hlawhtlinnaa inhlangkai tur hian hringnunah rahbi pawimawi tak tak paltlang tur kan nei nual thei ang a, chung zingah chuan a pawimawh zual kan tih thenkhatte kan la chhuak dawn a ni.

Photo: Pinterest 

A. Vision (Hmathlir) nei thin rawh

Hlawhtlinna rahbi pawimawh hmasa berte zinga mi chu vision (hmathlir) neih hi a ni thei awm e. Eng thil pawh ti dawn ila, hmathlir thui tak neiha bul tan fo chu a hlawhtling duh khawp mai. 

Vision han tih hian thenkhat chu kan rilruah hian kan ngai ropui lutuk thin nge aw ka ti thin. Kan thalai tam tak te zingah 'Engnge i vision?' ‘Tun hnu kum 5-10 lo awm turah engnge tih i tum?’ tia zawhna ka han zawh ve chang hian 95% aia tam chu vision sawi tur nei mumal lo kan ni thup mai a, a lungchhiatthlak ka ti khawp mai. A tam zawkin min chhanna chu 'Ka nei lo....' 'Ka hre lo...' ‘Chutiang lam chu ka lo ngaihtuah ngai hauh lo….’ tih hi a ni tawp zel mai a, lungchhiatthlak tak a ni ringawt. Hnam pui zawka kan ngaih Sap naupang leh thalai thenkhatte hi ka zawt ve thin a, anni chuan an vision an sawi nalh nalh thei a, an thiltih tum leh an nih tum leh an thlen tumah an chiang a tih theih awm e. Anni chuan tunhnu kum 5-10 inkara an nih tum an sawi nghal fak fak thei hi an hringnun hlawhtlinna kawnga anmahni khalhkaltu pawimawh tak chu a ni chiang mai.

Vawi leh khatah thlawhna siam chhuak tura vision ropui tak nei turin kan inphut hauh lo, amaherawhchu thlawhna siam chhuaktute neih ang thluak kan nei ve a ni tih erawh theihnghilh hauh suh ang u. Vision chhe te tal kan neih hi kan hringnun hlawhtlinna bul intanna tur kawng dawh zawmtu pawimawh tak a ni tih hi kan hre reng dawn nia. Kan thiltih tumah kan chian hmasak phawt loh chuan kan thiltih tum a tak ramah kan cheng lo tihna a ni ang. Chuvangin vision han tih avanga eng emaw ni thil ropui tak kan rilruah lo lang lo se la, ropui tak tak te lo chhuah theihna hi thil tê tak tê atangin a intan fo a ni tih hi hria ila, kan hringnunah kan lo hlawhtlin theih nan vision chhe tê tal nei thin ang u. Vision neih nachang hre miah lote aiin vision nei thinte chu an hringnunah an hlawhtling nge nge thin a ni.

Vision neih a thatna chu kan vision hian min lo khalhkal nasa khawp mai a. A changin thatchhiatna lo thleng tur pawh vision hian kan ngaihtuahna leh taksa hi min pawt kal hram hram thin a ni. Chuvangin kan hringnun hlawhtlinna kailawna inhnuk thleng thei turin kan vision hi a hnukkaltu pawimawh tak a ni tih hriain vision nei thin ang u.

B. Ruahmanna fel takin siam thin a tha

Vision (Hmathlir) kan neih hnu hian chu kan vision tihlawhtling tur chuan ruahmanna fel takin a zui nghal a pawimawh khawp mai. Vision hi ruahmanna fel takin a zui loh chuan chhun mumang ang maia bo leh daih thei a ni ve tlat.

Ruahmanna fel tak siam hi hlawhtlinna rahbi pakhat chu a ni sa tawh pang mai a. Ruahmanna chhe te pawh i la siam lo a nih chuan hlawhtlinna tlanga lawn liam turin i la inring tawk lo emaw i la hlat hle emaw tihna a ni. Engpawh ti dawn ila, ruahmanna fel tak siam thlap thlapa kan tih hian hnuhma a mam mai bakah kan thlen tumna ramah tluang takin min hruai thleng thin. Vawiin khawvela mi hlawhtling tak takte hi ruahmanna fel tak siama an tum ram ngei thleng thei tura inkhalhkal ngat ngat thinte an ni duh khawp mai.

Ruahmanna fel tak siamna hnuaiah hian kan nih tum te, thil tih tum fel taka ziah chhuah te, hunbi tiam te, list siam te, chu list chu ruahmanna fel taka kalpui te, chu ruahmanna chu a taka kalpui te...adt..sawi tur a awm nual thei ang. 

Mahni ngeiin ruahmanna kan siam fel theih lohva kan kal tumna leh kal tum dan chiang taka kan hriat hmasak loh chuan eng hlawhtlinna hian nge min hmuak se kan tih? Chu chu beiseina kawng bo a ni. Kan thlen tum leh nih tum hi a hla emaw a hautak emaw a nih pawhin ruahmanna fel tak siama bul tan fo hi a tha ber a, ruahmanna fel tak kan siam sa phawt chuan kawng bo a awm lo ber. Thil ruahmanna fel tak kan siam ang a, tichuan chu kan ruahmanna fel tak siamah chuan kal thei ngei turin chhelna nen kan inkhalhkal thin tur a ni. Chu chu hlawhtlinna tlang min lawn chhuahpui tura rahbi pawimawh tak pakhat a ni tel bawk. Ruahmanna tel lova vision kalpui tum chu mit lova kal tum ang a ni. Chuvangin vision kan neih tawh tawh chuan ruahmanna fel tak siama kalpui hi hringnuna hlawhtlinna rahbi pawimawh berte zinga mi a ni e. 

C. Goal-setting nei thin ang che

Vision kan neih hnua ruahmanna fel tak siama kan hringnun kan khalhkal hnu hian goal-setting (thlen tumna/nih tum/thil tum) neih thin a tha. Kan thil tih tum leh nih tum hi a te a ni emaw a lian a ni emaw goal-setting neih fo a tha hle. 

Hlawhtlinna rahbi pakhat leh chu goal-setting neih hi a ni. Mahni tawka hlawhtling tur chuan kawng engkimah goal-setting (thil tum/nih tum) neih a pawimawh hle a, chutianga goal-setting nei lote chu an hringnunah an hlawhtling mawh khawp mai. A chhan chu tum bul bal an neih loh vang a ni. Thlen tum leh nih tum i neih loh chuan i kal chin chinah i bo thui telh telh mai ang.

Ruahmanna siam a pawimawh rual ruala thil pawimawh tak pakhat lo awm nghal chu goal-setting neih thin hi a ni. Eng hnaah pawh hian goal-setting kan siama kan thawh phawt chuan chu goal-setting chuan min hnuk kal lo thei lo va, a tawpah chu goal-setting-ah chuan min hruai thleng leh nge nge thin. Tum bul bal nei lo chu lawng karfung nei lo nen an lo tehkhin fo thin a. Lawng karfung nei lo chu thliin a chhemna lam apiangah a tawlh a, a tum ram a thleng ngai lo thin a ni. Chutiang chiah chuan tum bul bal (goal-setting) nei lova kan hringnun hi kan khalhkal a nih chuan engtik lai mahin kan hlawhtling ngai lo vang. 

Zirlai dinhmun atanga thlirin entirna pakhat han zep tel ila: Zirlai chuan a thlen chin chinah hlawhtling ngei tura a beih a ngai a, chutianga a beihnaah chuan thil tam tak a inzep tel nghal a, taihmakna te, tumruhna te, chhelna te, hun vawn thatna te...adt..thil tam tak a inphum tel a, kumin aia hlawhtling zawk ni tura beih chu a thil tum pawimawh a ni. Chu chu a tihhlawhtlin leh a tihhlawhtlin loh azirin hma a sawn leh a sawn loh a hriat theih thin. 

D. Chhel leh Taimak chhuah fo thin rawh

Hlawhtlinna rahbi pawimawh tak pakhat leh chu thiltihna kawng engkima chhel leh taimak chhuah fo hi a ni. 

Mi tam tak chu thil kan han ti dek dek a, phurna a lo reh hnuin kan thil tih ka chawlhsan a, hlawhchhamin kan tawpsan leh mai thin. Phurna a lo reh hnu hian chhel leh taimak chhuah a tul zual a. Chhelna leh taimakna tel lo chuan hringnun hi hlawhtlin a har khawp mai. Chhelna leh taimakna hian mihring hi min lo siam puitling khawp a, fakna hla siamtu pakhatin a phuah anga 'Sawichhiatna erawh kan thian' a tih angin sawichhiatna emaw hlawhchhamna emaw hi thian tha tak leh min chher hriamtu hmang thin ila, chu chuan hlawhtlinna kawngah thui tak min lo kalpui dawn a ni reng mai. 

Kan hringnunah thil tum kan neih tawh chuan chhelna leh taihmaknain kan inkhalhkaltir tur a ni. Chuti a nih loh chuan kan thil tum a tak ram thlen hmain tawpsan a awl duh hle. Kan goal-setting min hruai thleng tur hian mahni leh mahni pawh infuih chhel leh taimak zual sauh a pawimawh hle a ni. 

E. Beidawnna inphuarbehtir loh tur

Hlawhtlinna daltu lian tak pakhat chu beidawnna hi a ni a tih theih awm e. Thil kan han ti a, kan beisei anga thil a lo awm loh khan beidawna chawlhsan mai palh a awl a, chu chuan hlawhchhamna khurah min hnuk lut thin a ni.

Napoleon Hill-a thu sawi tha ka tih deuh mai a awm, engnge kan tih chuan, 'I beidawn duh loh hnuah chauh i tumna chuan rah tha a siamsak ang che,' a tih hi a ni. Thenkhat chu thil kan han ti dek dek a, kan han luhchilh tak tak dawn hian kan beidawnsan leh mai thin a, hlawhtlinna thleng pha tur khawp pawhin kan pau kan tikhauh peih thin lo hi mi hlawhchhama min siamtu a ni fo thin. Beidawnna hian mihring hi a ni lo zawngin min hnuk bo daih thei a, chu beidawnna chu kan inphuartir vaih chuan engtik lai maha tal chhuah leh theih tawh loh tur khawpa khur thukah min hnuk liam dawn a ni.

Chinese billionaire Jack Ma pawh khan heti hian a lo sawi ve bawk a, 'Ka beidawn duh miah lohna hi ka hlawhtlinna chu a ni' tiin. Jack Ma hi a chanchin kan chhiar chuan a hlawhtlin hma chuan a hna zawnna company hrang hrangah vawi 30 chuang hnawl hlawh tawh a ni a. Tun anga billionaire rawn ni tur hian tuman an ring lo vang, mahse a thiltihnaah a beidawng mai duh lo va, beidawnna chu menah a thlak a, China ram mi hausa ber dinhmun a rawn luah chho ta a ni. Miin beidawnna an inphuartir duh tlat lohva an beih tang tang chuan engtik niah emaw ni chuan hlawhtlinna kawl eng an hmu nge nge thin.

Kan thiltihnaah kan hlawhchham zat hriat hi thil pawimawh ber a ni lo, kan hlawhchhamna hmun atang hian a aia tha zawk ti thei turin kan bei tang tang leh em tih hi thil pawimawh tak chu a ni zawk. Thomas Alva Edison - a khan a vawi khat hlawhchhamnaah khan lo tawpsan ta mai sela chuan vawiina khawvelin a hman tangkai em em electric bulb hi kan la nei kher lo mai thei asin! Graham Bell-a pawh khan vawiina kan ngaihtuah ang chiah hi lo ngaihtuahin a vawi khat hlawhchhamnaah khan beidawnna kha inphuar behtir ta mai sela khawvelin telecommunications tangkai tak hi kan la hmang kher lo mai thei ve bawk asin! Khawvel mi hlawhtling ber berte hian kan ngaihtuah ang chin chiah hi lo ngaihtuahin beidawnna inphuar behtir tlat sela chuan vawiina khawvelin a tangkaipui em em thil tha tak tak hi hmuh chhuah a la ni lo mai thei a ni. Chuvangin hlawhtlinna rahbi pawimawh berte zinga mi chu beidawnna inphuar behtir loh hi a ni a. Beidawnna inphuar behtir loh hi hlawhtlinna rahbi pawimawh tak pakhat a ni tih hi i hria ang u. 

Hringnunah hian beidawn chang chu a awm ve bawk ang chu, mahse chu beidawnna chu a mitah tak ena ngam taka kan hmachhawn chiah hian chumi lak atang chuan kan tal chhuak thei thin a ni. Beidawnna lama tan tum sa tlata kan awm erawh chuan engtik lai mahin kan hlawhtling ngai lo vang. Thenkhat chu thawh hma hauhva beidawng sa tlat leh beidawnna lama tang sa tlat an awm a, hei hi a pawi em em a ni. Beidawnnain a zuam theih loh tura kan tanhmun kan rem sauh sauh a pawimawh. Tichuan i tana hlawhtlinna kawl lo eng tur khi hlim takin i thlir tawh mai dawn a ni.

Thutlangkawmna

A chunga kan sawi tak chi 5 te chauh khi hlawhtlinna tlang lawn liam thei tura rahbi awm chhun a ni lo va, hlawhtlinna tlang lawn liam thei tura min pawtkaltu hmanraw thenkhatte an ni zawk. Thu hmasa lama kan sawi ang khan hlawhtlinna rahbi pawimawh hmasa berte zinga mi chu vision neih a ni a, vision kan neih hnuah ruahmanna fel tak siamin kan vision tihlawhtling turin kan inkhalhkal ang a, tichuan goal-setting fel tak siamin kan goal-setting kan thlen leh thlen loh kan in check fo tur a ni. Tichuan chu goal-setting thleng thei tur chuan kan hringnun hi chhelna leh taimakna ralthuam inbelin kan inhnuk kal ang a, beidawnna inphuarbehtir loh chu kan thupui ber atan kan hmang ang a, tichuan hringnunah hian mahni tawkah mi hlawhtling takah kan insiam zel dawn a ni. Thil reng reng chu a kaida kan man thiama kan beih tak tak phawt chuan mahni tawka hlawhtling lo tur kan awm lo. Hlawhtlinna hian rahbi pawimawh tak tak a neih hi a pehhelna zawng lovin rap chat chat ila, tichuan hringnunah hian hlawhtlinna par kan chhuang ve thei dawn a lo ni.

No comments:

Post a Comment