Wednesday 5 June 2019


Kan thanmawhbawk - Zuk leh hmuam hi
C.Lalmuankima
Newcastle, United Kingdom

Thuhmahruai

Image result for drugs and alcohol
Photo - Google Image
Kan sawi tur thupui hi zuk leh hmuam a ni dawn a, a thupui atang reng hian a rum deuh talh dawn a; lem a lo har deuh a nih pawhin rilru tawngtaina nen lem theih hram kan tum dawn nia. Damdawi thlum na zawng hi damna a ni kher lovin kan dampui kher lo thei a, a changin kan taksa dam nan damdawi kha kan ei a, kan dampui ang hian miten min fakna leh min chawimawina hi kan thatpui vek kher lo thei a, a changin damdawi kha tak anga lang fuihna tawngkam hriam tawk tak in ahtir kher loh chuan that tum hauh lote kan nih thin avangin kan thu sawiin min lo chhun na mah mah a nih pawhin thahnemngaih luat vanga rawn luangliamah min lo puhsak tawp mai dawn nia.

Zuk leh hmuam hi Zofate zingah pawh a hluar em em mai a, kan nitin nunah hian a bet tel ve ta em ni tih tur khawpin rilru hah leh lunglen tihreh nan te, then leh rual inkawm hlim nan te kan hmang nasa ta hle mai a, a ti ve lote hian rual an pawl lo zawk ta a ni lawm ni tih tur khawpin Zofate nunah hian min run mek zel chu a nih hi maw. Zuk leh hmuam kan tih nasat luat avanga kan taksa hriselnain a tawrh phah nasat theihzia lam hi kan ngaihtuah thleng pha thin lo hi a pawi tak zet a, kan taksa chaknain a do zawh tawh loh chinah phei chuan thil pawi tak thlengin nunna hial pawhin a tawrh phah thin hi a pawi zual a ni. Zuk leh hmuamin kan taksa a khawih chhiat theihzia chu a sawi awm tak daktawrte leh damdawi lam zirmite sawi atan dah ta mai ila, zuk leh hmuam bawia tang lak lawhten tal chhuah an harsatzia lam i han sawiho zawk dawn teh ang.

Tunlai kan thalaite zingah zuk leh hmuam pawisak lohna a lian ta lutuk hian ka rilru a tina tak zet a, ka lung a tichhe tel bawk a, hetianga kan kal zel a nih chuan kan nun hi entawntlak lohvin kan siam zel palh ang tih pawh ka hlau hle a ni. 'Zuk leh hmuam hian ka vanram kaina a dal lo...' kan ti a, a dik mai thei. Mahse mahni inthiam chawpin zuk leh hmuam tih kawngah kan nun kan thlah zalen lutuk mah mah a, fak mawi tur awm miah lo hi fak mawi phet kan tum a, a nih dan tur hi a ni lo hrim hrim.

Kan thalaite zingah sahdah, kuhva, meizial, khaini tak ngial pawh do zo lo rual awm khawm kan nih chuan a pawi hle ang a, kan rawngbawlna hi a nung tha hlei thei lo bawk ang. Zu phei chu a ziaah leh a thawh danah a mualphothlak em avangin a thatlohzia kan hria a, sawi lohva lumah dah law law ila. Thil chin dawklak kan nei thin hi a pawi a, a tawpa keimahni min tichhetu a ni thei a ni tih erawh kan hriat reng a tha. Keimahni min tichhe thei leh kan chhehvela min thlirtute nalama tichhe thei thil hi chu tih loh ngam te pawh hi a ringtu nun viau zawk lawm ni? Keimahni leh kan chhehvela min thlirtute tichhe thei thil hi chu tihloh ngam kan zir a ngai a nia. Hei hi Tirhkoh Paula pawh hian a ngai pawimawh hle a ni ang, Korinth khuaa mite hnena a lehkhathawn pakhatnaah khan a unau a tihtlukna tur a nih dawn ai chuan kumkhuaa sa reng reng a ei tawh loh tur thu pawh a sawi hial a (1 Korinth 8:13). Hemi chungchang hi Rom khuaa mite hnenah pawh a sawi tel leh a, kan englo ei vanga kan bula mite tan tlukna siamsaktu kan nih dawn ai chuan sa ei loh te, uain in loh te, thil engpawh tih loh a that thu min hrilh bawk a ni (Rom 14:21).

Sual thihsan zawnga ringtu kan thanlen loh chuan kan Kristianna hi kum sang tam tak pawh inkaihruai mah ila awmzia a nei ngai lo vang a, kan thang lian bawk hek lo vang. Ringtu nunah chuan thihsan nei tam apiangte hi Lalpaah hlawkna an hmu a, nun tam an nei thin. Mi in ang lo leh mize in ang lo tak tak kan nih angin kan thihsan tur thil pawh a in ang lo thei ngei ang. Thenkhat tan sum leh pai lama duhamna leh kut tlinglova sum lak leh hleprukna lama thihsan tur a awm laiin a then tan erawh chuan zuk leh hmuam leh tisa chakna lama thihsan tur a awm ngei ang. A then tan erawh mit chakna leh beng chakna lama thihsan tur a awm ngei bawk ang. Chutiang chuan thihsan tur in ang lo tak tak neite kan nih avangin keimaha min uaihnawktu ber leh Lalpa rawngbawl thei lova min siamtu hi kan thihsan ngam a pawimawh a ni. 

I nunah khan eng thil nge thihsan i ngaih le tih kha nangmah leh nangmah inzawtin infiah thin ang che. Thihsan nei lo ringtu i nih chuan i nun chan khan nangmahah awmzia a nei lo vang a, a thanglian ngai lo bawk ang. Chuvangin i hringnunah khan nangma lam hlawkna tur zawng zawng i thihsan ngam a, ‘Lalpa, ka nunah hian nangmah chauh lo lal ber ang che…’ kan tih ngamna zelah hian kan nun hi midangte tan malsawmin a lo awm zel ang. Chuti ni lova kan chin dawklak thil tha lote thihsan kan hreh viauva tih ve lehzel mai kan la chin chhung chuan ringtu nunah kan thanglian thei lo vang a, keimahniah Thlarau Thianghlim a ngampa ngai lo bawk ang. Thihsan hreh neih hi ringtuten kan thanmawhbawk lian tak pakhat a ni a, ringtu nun min hnuk hniam mektu a ni bawk. I nunah khan Lalpan lalna a chan zel theih nan Lal Isua hmingin eng emaw ni tal thihsan nei thin ang che. 

Kan nunah hian khawvel thil kan thihsan tamna hmun apianga thlarauvin hmun a chang tam ang a, Thlarau Thianghlim a ngampa bawk ang. Kan nunah Thlarau Thianghlim a ngampat theih lohna chhan chu kan nun hi khawvel thil nen kan chawhpawlh nasa thei lutuk a, khawvel thil kan thihsan ngam thin loh vang a ni duh khawp mai. Korinth lehkhathawn pakhatnaah khan Pathian in kan nih thu min hrilh a, chu in chu a thianghlim thu leh a tikhawlotu chu Pathian pawhin a tihkhawloh tur thu kan hmu tel bawk (1 Korinth 3:16-17). Chu chu mi tam tak hian hre reng siin kan la tilui zel a, mahni leh mahni thlan inlaihsakin sual khurah kan invui liam mek zel zawng a nih hi maw.
Related image
Photo - Google Image
Tunlai kan thalaite nunah hian taksa thianghlimna lam hi kan inthlahdah sawt ta em aw tih tur khawpin zuk leh hmuamah hian kan inthlah zalen hle mai a, hei hi thil tha ber chu a ni lo teh e. Pathianin kan taksa peng hrang hrang mai hi damchhung daiha kan hman theih turin a thlawnin min pe a ni a, mahse a hmanna tur dik taka hmang lo leh kan hman thiam loh avangin a hun lovah kan tichhe ta thin hi a pawi tak zet a ni. Vanduaina leh khawrel thil thleng hi chu kan sawi theih a awm lo, amaherawhchu thlahdah taka zuk leh hmuam kan tih avanga harsatna chi hrang hrang kan tawh erawh ngaihtuah thleng pha thin ila chuan heng thil tha lo hi tih reng chiah kan ngai hauh lo vang.

Thu hmasa lama kan sawi angin mahni chhiatna tur khur thukah zuk leh hmuam hmangin kan inhnuk lut a, kan lo chin dawklak chinah phei chuan thlah leh a har tawh thin si a, a zunah uaiin kan taksa chu zuk leh hmuak chakna chuan a hun leh a hmun pawh thlu lovin min tir kat dawr dawr ta thin a nih hi maw. Mahni chhiatna tur hre reng si a tlansan nachang hre lo kan nih erawh chuan le zuk leh hmuamin a ken tel thil tha lote chu kan la tawng ve ngei dawn tihna a ni.

Tlangkawmna

Kan thalaite zingah hian thil sual (zuk leh hmuam) tih aiin thil tha tih te hi chin dawklak atan nei ta zawk ila kan nunah hian hma kan va sawnpui nasa dawn teh reng em! Thil chin dawklak kan nei rau rau a nih chuan thil tha lam hi ni thin se la, keimahnin kan hlawkpui mai piah lamah hian kan chhehvela mite pawh hian kan zar an zo zel dawn a ni. Lalpa kohhran thalai rualte hi chuan inremna tur leh intihsawt tawnna tur lam hi i um zel ang u. Kan nuna intihsawt tawnna tur ni hlei lo khawvel thilah hi chuan i tlangnel viau lo ang u. Khawvel thila kan tlangnel a, kan nun chan hi khawvel thil nena kan la chawhpawlh nasat viau chuan thlarau lamah pachhiat kan hnaih mek zel tihna a ni.


No comments:

Post a Comment