Wednesday 2 May 2018



Hmeichhiate khawvela hmeichhe hlutna leh pawimawhna
C.Lalmuankima
Newcastle, United Kingdom

Vawiin khawvel hi hmeichhiate khawvel a ni tawh mai lawm ni tih tur khawpin hmeichhiate hian kawng engkimah hmun pawimawh tak tak te changin dinhmun sang tak tak an chelh a, an tel lo chuan khawvel hmasawnna leh changkanna hian kal zai a rel thei tawh lo a ni lawm ni a tih theih hial ta a ni. Sawrkar office hmun pawimawh tak tak te, zirna sikul/college/university leh factory/industry hmun pawimawh tak tak te, infiamna leh eizawnna hmun thlengin hmun pawimawh tak tak an lo luah ta reng mai...!
Related image
Photo; Google Image
Hmanlai kan piputen hmeichhe chungchanga an ngaihdan mawl tak leh hrisel lo tak tak 'Hmeichhia leh palchhia chu thlak ngai....' tih te, 'Hmeichhe finin tuikhur ral a kai lo..' tih te, 'Hmeichhe thu thu ni suh, chakai sa sa ni suh....' tih te khan mual an liam zo ta a, a lo inletling thawp bawk a, vawiin khawvelah chuan sum leh pai zawnna hmun tinah te, finna leh hriatna, thiamna kawngah te hmeichhiate chuan dinhmun sang tak tak thlengin an invawrh chho ta a. Kan pipute mai ni lo, khawvelin hmeichhiate dinhmun a rah behna kulhpui chu tihchimin a awm ta a (sakhaw thenkhat chuan hmeichhe dinhmun la rap bet viau mah sela....), hmeichhiate hmangin vawiina khawvel tluchhe mek hi tundinin a awm mek zel a ni.

Hmeichhiate pawh hian anmahni hlutna leh pawimawhna an hriat fo a pawimawh hle ang. Chuti a nih loh chuan Feminism ( hmeichhe chanvo chawi san tumna) lam ngawr ngawrah an kal sual palh chuan a pawi hle thung ang. Mahni hlutna leh pawimawhna kan inhriat loh phawt chuan midangte tan kan lo hnawksak hma khawp mai. Chuvangin mahni hlutna leh pawimawhna hria apiangte hi miten an chawimawiin an chawisang zawk thin a ni.
Hmeichhe hlutna leh pawimawhna han sawi chhoh zel takah chuan; pa pakhat ti ti thiam deuh thu sawi hi tehkhin thu pakhat atan i han zep tel lawk dawn teh ang. ‘Pa fel deuh, thil chhinchhiah thlip thlep leh hriau dahna lama hre thei si, nupuite ho deuh erawh chu an tla chhe fo va. Amaherawhchu pasalte rui thle bawk bawk mah sela nupuite an fel phawt chuan an dingchang tho tho thin....’ tih hi a ni. Fate enkawl chungchangah pawh hian pa fel tak ni si, nupui fel lo tak enkawlna hnuaia fate aiin pasal ho tak ni si, nupui fel tak enkawlna hnuaia fate chu an puitling zawk a, an chhawrtlak viau zawk bawk a ni. He tehkhin thu atang ringawt pawh hian hmeichhiate/nute hlutzia leh pawimawhzia a hriat theih mai awm e. Pasalte hlawhtlinna chu nupui teah tam tak a innghat a, nupui fel chu a pasal tan lallukhum a ni a, a man chu lunghlu sen mi aiin a hlu zawk a ni.
Mipa fing leh finglo aiin hmeichhe fing leh finglo te inkar hi a hla em em a, an thil tih azirin chhungkua an phuar khawmin an sawi darh thin. Hmeichhe fingin hmun hlaa u leh naute a hui khawm a, hrui thum hrual anga nghet taka a phuar khawm tlat laiin hmeichhe finglo (hmeichhe รข leh sual) chuan hmun hnaia u leh naute awm sa te pawh a vaw darh thin a, a tawpah chhungkaw kehchhiatna a thlen thin a, thenawm khawvengte lamin a hnar kiang thin a ni.
Hmeichhe dinhmun pawimawhzia hi hrilhfiah leh chuan ngai lovin chhungkuaah a rah a hmuh theih a, mahni dinhmun pawimawhzia hrechiang apiangten pasal fanaute tan malsawmna ni thei turin an inbuatsaih thin. Chhungkaw tlakranna bul pawh hmeichhiate atangin a intan fo thin a ni. Chhungkuaah nu berin a tih tur a tih loh ni apiangah chhungkaw tlakranna a lo thleng thin a, chhungkuaa nu mawhphurhna la thiam lo leh la ngam lo apiangten chhungkaw tlakranna an siam thin.
Mizovin thufing tha deuh mai kan neih pakhat a awm a, chu chu 'Ram lamah pa an lal a, in lamah nu an lal ve thung' tih hi a ni. Hmeichhe khawsak tha chu inah a cheng thin a, a pasal fanaute tan chhawmdawl hna pawimawh tak a thawk thin a ni. Hmeichhia leh In chu a inkawp reng loh chuan chhungkuain tlakran leh tlakchhiat lam a pan thuai thin. Nu nih chu a awl a, nutling nih erawh chu thil har tak a ni thung. Chuvangin mahni mawhphurhna hlen zawhnaah hian hlawhtlinna a awm a, mahni mawhphurhna hlen ngamlo chu engtik lai mahin nutling an ni thei ngai lo vang.
Vawiin nia hmeichhe khawvel kan tihah hian hmeichhiate/nute hian chhungkuaah hian mahni hlutna leh pawimawhna hi an hriat fo a ngai a ni. Fate nunkawng khalhngil tur leh chhungkaw nun siamthat hna thawk tur hian hmeichhiate/nute hi a kila lung tangkai leh pawimawh ber te zing ami an ni tlat a ni. Mahni hlutna leh pawimawhna hre thiam hmeichhiate/nute hi an hlu tak zet a, chhungkaw tan malsawmna rohlu an ni tak zet a ni.


2 comments: