Tuesday 7 November 2017

Social Media Hripui kan vei mek
C. Lalmuankima
Newcastle, United Kingdom

Khawvel changkannain a ken tel zinga a serh zinga a mei ang tih theih hial Social Media hian kan Thalaite nun min run mek a, a sang a sing telin nitin mai hian a kawlah kan tang mek zel a ni. Tunlai natna hlauhawm ber ber te ai pawhin a tai darh chak zawk a ni lawm ni tih tur khawpin a darh chak a, kan thalaite nun min va ei chhe na sa tawh tak em! Tun dinhmunah chuan bansan ai mahin a hluar telh telh bawk si a, a inven dan tha lah kan nei bawk si lo nen, a thim zawnga kan thlir chuan kawl a eng lo ve khawp mai. Khawvel changkanna leh Social Media-in a hrut phak loh chu tunlai lo riauva ngaihna leh rual pawl lo riauva ngaihna te a lo awm ta a. Social Media hmang ve lo chu awmhmunah khawhar taka kan awm mai bakah thil sual lian tak kan ti ta emaw tih tur khawpin mahni inthiamlohna nen rual kan pawl lo lam zel chu a nih hi maw….?

Image result for use and misuse of social media
Photo Image : Google Image
Khawvel changkanna luipui lian anga luang dul dul mai chu nang leh keiin kan tap chhak zawl atanga lo dan beh theih zia zang a ni lo vang a, a laka kan fihlim theihna atana lo invenhim erawh kan tih theih awm chhun a ni ve thung. Tunlai thiamna leh changkanna sang zel khawvelah Media-in hma a lak chakzia leh thil a tih theihzia chu kan thalaite zingah inhrilh nawn ngai leh tawh lo khawpin kan chiang hlawm a, a hman tangkainaah a tha zawngin nge kan hman a chhe zawngin tih erawh hi mahni leh mahni kan inzawhna pawimawh tak atan kan hman fo a tha hle mai.


Social Media-in thil a tih theihzia sawi vak aiin a hman danah kan thiam tawk em? Social Media kan hman danah kan tangkaipui nge, keimahni min ei chhe zawk? tih hi kan sawi uar tum ni se la. Kan sawi tawh angin khawvel changkanna thang zel hi chu nang leh keiin kan dang zo lo va, tuna dinhmun ai pawhin kan la changkang chho zel ang tih chu sawi thu a cheng lo ve. A pawimawh ber erawh chu tunlai khawvel changkanna (IT Age) hmasawnna hi a hmang tangkaitu nge kan nih, kan nuna awm ze nei lova min siamtu tih hi kan thalaite hian zawhna pawimawh berah i neih thin ang u. Mahni tana chakai khawrh thiam lo khawpa tunlai khawvel changkanna kan lo tuipui viau a nih chuan kan ti sual hle dawn a, nakin lehzela inchhirna lian tak min thlentu a ni mai palh ang e tih hi a hlauhawm hle a ni.Tunlai khawvel Social Media hmang thiamlo ber te zing amiin hetiang thupui hraw tha tak ka han sawi tur hi ka inthiamlo hle mai a, mahse a tulnain min ur thlu hneh ve nang a ni ang, mahni insit chung chungin kan thalaite zingah tangkaipui pahnih khat an lo awm hlauh takin tih thuah ka rawn inbun ruak ve leh rawih mai a ni e.

Social Media hi a hmang tangkai thiamte chuan sumdawn nan leh an nuna hlawkna tam tak an neih theih nan an hmang tangkai em em a. Thenkhat erawh chuan Chanchin Tha hril nan tangkai takin an hmang thin a ni. Keini Thalaite hian Social Media kan hman dan hi i han thlir ve teh ang: Kan hun awl zawng zawng khawh ral nan kan hmang a, (a then phei chu mahni hna pawimawh thawh thulh thak khawpin zu hmang thei a…..! ) Keimahniah hlawkna pakhat mah hmuh tur awm lovin hun kan khawh ral a, hun khawh ral mai lovin sum leh pai kan khawh ral tel bawk a; nakin hnua inchhirna tur lian tak kan insiam mek zel bawk a, chu hripui hlauhawm tak chuan kan Thalaite nun hi a ei chhe mek zel a ni. Thenkhat phei chu Top-up man tur tak ngial pawh thawk chhuak thei hawt si lova nu leh pate thawhchhuah sa ringa Top-up thun a, zan tairek thleng thleng kan han Online thin hi chu ngaihtuah chian chuan zah chem chemna tham a tling a ni.

Social Media hman hi a sual kan ti a ni hran lo. Rual pawlna atan a thain a tangkai em em a, thian hluite an awmna hmun pawh kan hriat ngai loh te nen kan inchhara hlim taka Online kaltlanga kan inkawm leh thei te hi a man a tam em em thung. Heng hlimna zawng zawng hi cheng tam tak pawhin a lei theih loh a ni kan ti. A dik thaw khat viau ve. Amaherawhchu kan in chhung sum lut (in come) pawh ngaihtuah hawt si lova, top-up nana sum tam tak kan seng a, kan hun tha zawng zawng kan khawh ral thin erawh hi chu a pawi a ni. A pawi mai ni lovin kha thil khan kan lei hringnun hmasawnna tur awm thei tawh lo khawpin kan nun min tithuanawp thei a ni tih hi kan ngaihtuah ngai reng reng lo. Sap thufingin ‘Time is money’ tiin a lo sawi a, kan hun neih hlu tak hi a hman dan kan thiam loh chuan hun kan khawh ral mai ni lovin awmhmunah tangka (pawisa) tam tak kan hloh mek zel tihna a ni.

Related image
Photo Image : Google Image
Tunlaiah Facebook, Twitter, WhatsApp, Instgram, Viber….etc. Online a rual pawlna a tam hle a. Heng zawng zawng hi khawvel changkannain a ken tel zing ami an ni a, a hman dan tawk kan thiam fo erawh a pawimawh hle ang. Mahni hun tha zawng zawng leh inchhungkhur hna pawimawh zawng zawng thawh thulh thak khawpa kan tuipui a nih chuan kan ti fuh hauh lo vang a, nakin lehzela inchhirna min thlentu an la ni dawn a ni. Chu chuan kan hmasawnna tur min lak sak mai bakah chhungkuaah rah tha lo tak a chhuah thei a ni. Chutia kan sawi avang chuan Social Media chu keipui hlauhva hlauh viau tur tihna pawh a ni chuang lo va, a hman tangkai dan kan thiam zawk mai tur a ni.

“Sava thlawk lai chu thlawk lo turin i dang bet thei lo va, i lu chunga bu a rawn chhep tur erawh chu i hnawt kiang thei a ni…” an tih hian thu tam tak a sawi a. Khawvel hmasawnna leh changkanna chu nang leh keia han dan beh zawh rual a ni lo va, keimahnia a tha lo zawnga thil thleng tur erawh chu kan lo inveng ve thei a ni. Khawvel hmasawnna leh changkanna zawng zawng hi a zavaiin kan hlawkpui/tangkaipui vek lo mai thei. Amaherawhchu a sawh khawk laka kan lo inven thiam erawh chuan eng ang hmasawnna leh changkanna pawh kan chungah lo thleng se la, a invenhim dan leh a kaida kan man thiam phawt chuan tangkai takin kan hmang tawh mai dawn a ni. Social Media kan hman danah hian a tangkai leh hlawkpui thei ang bera kan hman thiam phawt chuan midangte tan malsawmna tam tak thlentu kan ni thei a ni tih hi i vawng reng ang u.

Social Media hi a hman dan kan thiam loh chuan min tikawnkawtuah a chang thei a, a hman dan kan thiam erawh chuan mahni tana hlawkna tam tak kan inthlen theih mai bakah midangte tan pawh malsawmna kan ni tel thei ve bawk a ni. A hman dan tawk kan thiam erawh a pawimawh fo vang. Thil reng reng chu ‘Lutuk’ chin a lo awm hian a rah chhuah a tha thin lo va, ‘Lutuk’ kan tih atana tha bera lang chu thiltha tih kawngah hian ni thin zawk se la, thiltha tih erawh hi chu ‘Lutuk’ tih a awm ve lo va, a titu tan malsawmna a nih rual rualin a dawngsawngtu leh a hlawkna chang pha tan pawh malsawmna a ni tel nghal a ni. Thiltha tih kawnga kan intihhmuh zel phawt chuan kan mihring pui te tan rah tha kan chhuah zel dawn a ni.

Tunlai Social Media kan hman danah hian kan dinhmun enmil zela kan hman thiam a pawimawh khawp mai. Kan sawi tak angin Top-up thunna tur tak ngial pawh thawk chhuak zo lovin zan tairek thleng thlenga thil ho mai mai ena kan Online a hun kan hmang a nih chuan kan tifuh hauh lo vang. Entirnan: Facebook leh WhatsApp leh thil dang social media thila hna hmu thar leh thawk ang hrima kan lo Online ve thei reng a nih chuan kan budget a khawih pawi nge nge thin a ni. Social Media-ah hian hna pawimawh tak kan thawk te a nih loh chuan kan hun hlu zawng zawng khawhralna atan leh kan hun tha zawng zawng hman nan i hmang lo vang u. Hun zawng zawng khawhralna atan a tlak loh va, eng hlawkna mah min pe lo tur thilah chuan i inhamtang buai ting lo vang u. Keimahni bawk min nghawng leh dawn a ni.


Social Media hmang tangkaituten darkar tin, minute tin, second tina cheng tam tak an hai luh laiin nang leh keiin hun hlu zawng zawng khawhralna atana kan lo hmang a nih chuan kan ti fuh tawh lo tihna a ni. Chuvangin Social Media hi kan hmang a nih vek chuan a tangkai thei ang bera hman i tum thin ang u. Chhungkua leh mimal tinah hlawkna thlenpui thei khawpin i hmang thin ang u. Kan nunah Hripui hlauhawm berah chantir i phal suh ang u. Hripui hlauhawm ber aiin mite tan damna dawi tha berah siamin a tangkai thei ang bera kan hman phawt chuan kan hriat loh hlanin midangte tan malsawmna thlentu pawimawh tak kan lo ni zel dawn a ni. Kan chhungkua, kan kohhran, kan khawtlang, kan ram leh hnamin a hlawkna kan tel theihnan Social Media hi a tangkai thei ang berin hman tum thin ang che. Tichuan nang leh i mihringpui tan malsawmna thlentu i lo ni kumkhua tawh mai dawn a ni.

No comments:

Post a Comment